Slijtage van het onderstel: oorzaken en symptomen

Hobbelig rijgedrag, afnemend comfort of een laaghangende achterkant - er zijn veel symptomen die wijzen op een verouderd chassis dat door de constante belasting verzwakt is. Laat je voertuig eens goed onderzoeken. De reden voor de genoemde problemen ligt meestal in de combinatie van de gebruikte basis en het gewicht: de basis bij de productie van het overgrote deel van de campers is afkomstig van kleinere busjes van verschillende autofabrikanten, zoals bijvoorbeeld de Fiat Ducato of de Mercedes Sprinter. Een camper weegt echter aanzienlijk meer dan een bestelwagen en draagt doorgaans meer gewicht met zich mee, denk aan luifels, fietsenrekken, vakantie-uitrusting, passagiers, water, brandstof en gas enzovoort. Dit draagt allemaal bij aan het gewicht van de inbouw en opbouw van het voertuig. Door deze extreme belasting kan de veerspanning in de loop der jaren afnemen. Hier zijn dan weer verschillende oplossingen voor, die beschikbaar zijn afhankelijk van de gewenste mate van rijcomfort.

Bladveren: De goedkoopste optie voor een opfrisbeurt van het chassis

Het grootste deel van het gewicht van elke behuizingsconstructie rust op de achteras, die meestal is uitgerust met bladveren. Als de achterkant van de camper door een extreem hoge belasting zakt - bijvoorbeeld door meerdere fietsen op de achterdrager - kan dit worden tegengegaan door een nieuwe extra veerlaag aan te brengen. Deze zijn bijvoorbeeld verkrijgbaar bij Goldschmitt voor de meest voorkomende voertuigtypes op dit gebied, zoals de Fiat Ducato of de Mercedes Sprinter. De relatief makkelijke installatie en de lage kosten spreken in het voordeel een aanpak met extra veerlagen voor bladveerchassis.

Als het gewicht ongelijk verdeeld is tussen de linker- en rechterkant van het voertuig - bijvoorbeeld door een asymmetrische inrichting van het interieur of zware aanbouwdelen aan één kant - kan het ook gebeuren dat de camper naar één kant hangt. Dat is uiteraard niet de bedoeling. In zo'n geval helpen speciale metalen platen, die aan één kant tussen de verencombinatie en de as worden gemonteerd, waardoor het voertuig weer waterpas staat. Als je twee van deze nivelleerstukken installeert - één aan elke kant - tillen ze de hele achterkant op. Het is een goedkope manier om te voorkomen dat bijvoorbeeld voertuigen met een lange achterbouw te veel doorzakken.

Meer comfort met schroefveren

Omdat schroefveren van nature veel comfortabeler zijn dan bladveren, installeren veel fabrikanten deze op de vooras om het rijcomfort in de cockpit te verbeteren. Daarentegen zijn ze minder veerkrachtig dan bladveren en kunnen ze in de loop der jaren ook hun spanning verliezen. Dit probleem wordt opgelost door verstevigde schroefveren te gebruiken in plaats van de standaard veren. Doordat deze veren in verschillende lengtes verkrijgbaar zijn, is het mogelijk om tegelijkertijd de voorzijde van het voertuig omhoog te brengen. In verband met de eerder beschreven compensatiestukken op de achteras kan de gehele opbouw hoger worden opgetild. Dit maakt het gemakkelijker om over drempels te rijden, vooral handig voor campers met een lange wielbasis of een grote achterbouw.

Bovendien kunnen bladveren waarvan de spanning is afgenomen, ook met schroefveren worden ondersteund: deze kunnen als extra veer tussen de as en het voertuigframe gemonteerd worden. Zo wordt het gewicht van de carrosserie verdeeld tussen blad- en schroefveren. Daarmee wordt de oorspronkelijke vering ontlast, de achterzijde van het voertuig wordt weer naar het standaard niveau getild en het rijgedrag en comfort worden daarmee verbeterd.

Naast de verstevigde schroefveren biedt Goldschmitt speciaal voor campers ook een comfort veerpoot aan, die de voorste veer-demper unit van de Fiat Ducato volledig vervangt. Dus niet alleen de eigenlijke schroefveer wordt vervangen, maar de hele veerpoot. Hierdoor realiseren lichte voertuigen zoals buscampers en andere kampeerbusjes een aanzienlijke verhoging van het comfort.

Extra luchtveren geven de achteras meer flexibiliteit

De demping van de achteras wordt ondersteund door een extra luchtvering, vergelijkbaar met de schroefveren. Hiertoe worden tussen de as en het voertuigframe twee luchtbalgen gebruikt, waarvan de druk door middel van een compressor kan worden aangepast aan de verschillende beladingstoestanden. Als alternatief werkt dit ook bij het bandenvulstation van elk tankstation. Op deze manier kan het niveau van de achterkant worden aangepast - van de horizontale uitlijning bij normaal rijden tot het verhogen voor het rijden op veerboothellingen of hobbelige paden. Bij de drukregeling van de extra luchtvering wordt onderscheid gemaakt tussen de zogenaamde één- en tweecircuitsystemen. Bij beide systemen kunnen de twee luchtbalgen op de achteras met een druk op de knop synchroon via een gemeenschappelijke luchtleiding worden gevuld, zodat de luchtdruk in beide veerbalgen gelijk is. Het tweecircuitsysteem biedt echter het extra voordeel dat - het indien nodig - met een druk op de knop de luchtdruk aan één kant verminderd kan worden. Dit maakt een eenzijdige hoogteverstelling van de luchtgeveerde achteras mogelijk bij ongelijkmatige belading (links - rechts). Hiervoor zijn echter twee onafhankelijke persluchtcircuits nodig. Vanwege deze voordelen en omdat de gewichtsverdeling in campers vaak heel anders is, bevelen de experts van bijvoorbeeld Goldschmitt tegenwoordig bijna altijd een 2-circuitsysteem aan hun klanten aan.

Volledige luchtvering: maximaal comfort en flexibiliteit

De volledige luchtvering kan ook in z'n geheel vervangen worden. Daarbij worden de wielgeleiders op de originele bladverende assen vervangen door nieuwe schakels. Hierdoor resulteert deze variant in een significante verbetering van het rijcomfort in vergelijking met de extra luchtvering. Bij de eenvoudigere uitvoering, de zogenaamde 2-kanaals luchtvering, wordt deze complete ombouw inclusief niveausensoren alleen op de achteras uitgevoerd, bij de 4-kanaals luchtvering wordt de volledige luchtvering inclusief sensoren op alle vier de wielen gemonteerd en biedt dus meer comfortfuncties. Op deze manier kunnen verschillende wielbelastingen automatisch worden gecompenseerd en kan het hele voertuig worden gelift of neergelaten.

De luchtbalgen worden door de regeleenheid automatisch van de op dat moment benodigde inwendige druk voorzien, zodat het voertuig onafhankelijk van de belading automatisch horizontaal uitlijnt en rolbewegingen in bochten of bij zijwind compenseert. Handmatig ingrijpen is natuurlijk ook mogelijk, bijvoorbeeld om de achterzijde omhoog of omlaag te brengen. Zo is alle luchtvering van Goldschmitt uitgerust met de zogenaamde AirDriveControl inclusief een touch control panel om de verschillende standen in te stellen en op te slaan. Met Auto-Level bijvoorbeeld kan het voertuig in stilstand met een druk op de knop volledig automatisch waterpas worden gesteld - mits uitgerust met een 4-kanaals systeem. Met de weegfunctie kunnen de aslasten met een druk op de knop worden aangepaast en op het display worden weergegeven. Het gewicht wordt bepaald via de luchtdruk in de respectievelijke luchtbalgen. Afwijkingen van slechts +/- 5% zijn mogelijk.

Nieuw vanaf het voorjaar 2023: Speciaal voor lichtere camperbusjes breidt Goldschmitt zijn Route-Comfort-Serie uit. Vanaf het voorjaar is de slimme veercombinatie voor de achteras van een bladgeveerde Fiat Ducato, Citroën Jumper of Peugeot Boxer (vanaf modeljaar 2006) beschikbaar. Deze veer combineert een nieuw type bladvering van glasvezelversterkte kunststof (GVK) met een 8-inch luchtvering. Dat levert een zachte en comfortabele vering op met een individuele hef- en daalfunctie. Dit maakt het enerzijds mogelijk een constant rijniveau te handhaven en anderzijds het voertuig bij stilstand te laten zakken en de hellingshoek te vergroten. Deze oplossing is gewichtsneutraal voor modellen met dubbele bladvering, aangezien het extra gewicht van het luchtveringssysteem wordt gecompenseerd door het lagere gewicht van het GVK-materiaal van de vervangende bladvering. 

Nog een voordeel van de nieuwe Route Comfort-oplossing voor de camperbus: de luchtvering is uitgerust met een 12-volt compressor en een soft-touch bedieningspaneel voor een traploze regeling van het luchtveringssysteem, inclusief verlichte drukmeters. Op deze manier kun je snel en efficiënt ladingverschillen compenseren of de voertuighoogte naar wens verhogen of verlagen. 

Denk hier goed over na...

Zoals in het begin vermeld, is het verbeteren van het chassis niet alleen noodzakelijk als er slijtage merkbaar is of als je het rijcomfort van je camper wil verbeteren. Ook kan het een oplossing zijn als het potentiële laadvermogen van de camper niet voldoende is om de vakantie-uitrusting conform de wet te vervoeren. Het toverwoord is laadbelasting. Hierbij gaat het om het verhogen van de in de voertuigpapieren ingevulde aslast en het toegestane totaalgewicht. In veel gevallen is dit mogelijk door extra veren te monteren in combinatie met een bijbehorend certificaat van de chassisfabrikant.

Een grote verscheidenheid aan veersystemen kan worden gebruikt om de laadbelasting te verhogen - van extra veerlagen voor bladveren tot speciale schroefveren voor de voor- en achterassen tot extra of volledige luchtvering. Uiteraard moet het draagvermogen van de banden en velgen ook voldoende zijn voor het hogere totaalgewicht van het voertuig.

Let tot slot op twee extra punten: let erop dat je met rijbewijs B alleen een voertuig mag besturen waarvan het toegestane totaalgewicht niet hoger is dan 3,5 ton. Anders heb je een vrachtwagenrijbewijs categorie C1 nodig, waarmee je campers mag besturen met een toegestaan totaalgewicht tot 7,5 ton. Bovendien gelden er speciale regels voor campers van meer dan 3,5 ton in het buitenland: in Oostenrijk en Tsjechië is bijvoorbeeld een elektronische tolkast vereist om op de snelweg te rijden - de sticker is alleen van toepassing op campers tot 3,5 ton.