Geniet je mee van de zuidelijke flair van Portugal? We nemen je mee op een prachtige camperroute door het noorden van het land. Reis mee door de vruchtbare wijnstreek "Vale do Douro" op weg naar Porto, de levendige hoofdstad van het gelijknamige district. We reizen daarna verder naar het zuiden en ontdekken de mooie havenstad Aveiro en een van de oudste universiteitssteden van Europa: Coimbra. We treden in de voetsporen van J.K. Rowling en leren ongewone specialiteiten kennen zoals "Francesinha" en "Bacalao". Reis je mee?
Reistijd en infrastructuur voor campers in Portugal
Portugal is een van de populairste bestemmingen voor camperreizigers en dat is niet zonder reden. Hoewel het in de lente en herfst in het noordelijk deel van Europa vaak nog wisselvallig en koel is, draait het in Portugal in deze maanden al volop om zonneschijn, bloeiende landschappen en het frivole zuidelijke elan. Daarom raden we de maanden september tot november en maart tot juni aan de meest aangename reistijd. In de winter kan je frequente neerslag en de ruige Atlantische wind verwachten, terwijl de hete zomermaanden op veel plaatsen erg toeristisch zijn.
Naast het vriendelijke klimaat is de goede infrastructuur een pluspunt voor campers. Portugal heeft een goed ontwikkeld wegennet en een groot aanbod aan campings, waar je vaak relatief goedkoop kunt verblijven. Wildkamperen is officieel niet toegestaan.
Stop 1: Vale do Douro – groene wijngaarden, traditionele Quintas en sprookjesachtige kastelen
Eenmaal in Portugal volgen we de loop van de Rio Douro. Deze bijna 900 kilometer lange rivier ontspringt in de Spaanse provincie Soria, stroomt via het noorden van Portugal en vloeit uiteindelijk bij Porto in de Atlantische Oceaan. Het schilderachtige landschap is al enkele millennia sterk beïnvloed door de wijnbouw. Je vindt hier diverse traditionele Quintas (wijnhuizen), waar je vaak een leuke rondleiding kunt krijgen en natuurlijk kunt proeven. Hier en daar sieren historische kastelen het gebied, en met deze sprookjesachtige omgeving verwacht je bijna dat je Doornroosje uit het raam ziet kijken. In het gebied van Vale do Douro vind je het oudste wijngebied ter wereld. Het heet Alto Douro en staat bekend om zijn uitstekende portwijn. Al meer dan 2000 jaar worden de zoete druiven hier verbouwd.
Tip: een van de populairste routes door de Douro-vallei is de route via de N222. De snelweg (snelheidslimiet 90 km/u) loopt parallel aan de rivier en heeft een prachtig uitzicht. De route van Pinhão naar Peso da Régua werd in 2015 door autoverhuurbedrijf Avis zelfs uitgeroepen tot mooiste autoweg van Europa. Daar kunnen we ons prima in vinden: onderweg is het genieten van het prachtige landschap en de goede wegomstandigheden. Bezienswaardigheden onderweg zijn onder meer Pinhão met zijn vele terrassen met druivenranken en wijnhuizen, Peso de Régua met zijn indrukwekkende Douro-museum, de bisschoppelijke stad Lamego met zijn bedevaartskerk of de vele traditionele kleine wijndorpjes die als parels aan een ketting langs de rivieroever te vinden zijn. Enkele voorbeelden van deze dorpjes zijn Barcos, Favaios, Ucanha, Salzedas, Provesende of Trevões. In de Douro-vallei vind je veel verschillende campings, een selectie vind je aan het einde van dit artikel.
Stop 2: Porto - thuisbasis van portwijn, levendige bars en uitzonderlijke gerechten
Na de Rio Douro komen we rechtstreeks in Porto. Welkom in deze prachtige stad, die J.K. Rowling inspireerde om veel van haar Harry Potter-romans te schrijven. De beste manier om Porto te ontdekken is te voet. De straten zijn smal en kronkelig, dus een auto en camper kun je het beste buiten de stad laten staan. Overal zijn bars en restaurants in het kleurrijke centrum. Op iedere straathoek vergaap je je weer aan een nieuw huis bedekt met "Azulejos" (typisch Portugese tegels) en als je denkt de mooiste plekjes wel gevonden te hebben, wacht er om de hoek een volgende verrassing.
Sla een bezoek aan een van de wijngaarden niet over, de meeste vind je langs de rivier. Je leert hier niet allee veel over de rijke geschiedenis van de portwijn, maar je krijgt ook de kans om de verschillende soorten wijnen uitgebreid te proeven. De restaurants en bars hanteren relatief lage prijzen en dus is het aantrekkelijk om lokale gerechten zoals Francesinha of het Portugese bier Super Bock te proberen. Geef je camper een mooi plekje in Porto en geniet van de culinaire verrassingen.
Dit moet je echt proeven: culinaire hoogtepunten in Porto
Francesinha is een ervaring op zich: deze machtige sandwich is gevuld met verschillende vlees- en worstspecialiteiten, zwemt in een hartige saus, wordt gebakken met kaas en afgetopt met een gebakken ei bovenop. Je krijgt er friet bij geserveerd. Sommige liefhebbers vallen als een blok voor deze voedzame sandwich, anderen durven er niet eens aan te beginnen. Hetzelfde geldt voor Bacalao, de gedroogde en gezouten kabeljauw en tevens het nationale gerecht van de Portugezen. Als je de supermarkten binnenkomt, hangt de geur van de gedroogde vis al in de lucht. Maar waarom eet een heel volk dat woonachtig is aan de Atlantische Oceaan en daarmee het hele jaar over een grote selectie verse vis beschikt nou voornamelijk gedroogde vis?
Dit heeft alles te maken met een stukje geschiedenis van Portugal. Ooit was de Bacalao naast zuurkool de beste remedie tegen scheurbuik onder de bemanning van de levendige scheepvaart. Omdat de vis nauwelijks voedingsstoffen verliest tijdens het droogproces werd dit maaltje van levenslang voor de duizenden bemanningsleden op de levensgevaarlijke reizen op zee door de eeuwen heen. Tegenwoordig zijn er nog altijd talloze Portugese recepten, waarin de stokvis de hoofdrol speelt.
Porto in de voetsporen van Harry Potter
Porto heeft ook een onmiskenbare mystieke kant, en die trok al snel de aandacht van niemand minder dan J.K. Rowling. De latere bestsellerauteur bracht begin jaren negentig ongeveer twee jaar door in Porto en werkte hier niet alleen als lerares Engels, maar schreef er ook haar eerste roman over Harry Potter. Rowling bracht veel tijd door in de boekwinkel Lello & Irmão, die volgens ingewijden model stond voor de bibliotheek op Hogwarts en haar inspireerde voor de looptrappen in het kasteel. Sterker nog, in Porto doet veel denken aan de Harry Potter-wereld, zoals bijvoorbeeld de oude universiteit, waar studenten in zwarte uniformen in- en uitlopen.
Een andere inspiratiebron voor Rowling's Harry Potter-serie is het stadspark Jardins do Palácio de Cristal, waar de auteur graag wandelde. In de vierde Harry Potter-roman zou de romantische tuin de inspiratie zijn geweest voor het Verboden Bos en het Toverschool-toernooi. Als je jezelf verliest in de kronkelende paden en je kijkt naar de zeldzame planten en antieke sculpturen, dan kun je je daar alles bij voorstellen. Maar ook zonder Harry Potter zijn de tuinen van Porto zijn een unieke bestemming waarmee de stad zich opnieuw van haar magische kant laat zien.
Stop 3: Aveiro - het Venetië van Portugal
Charmante Art Nouveau-architectuur, pittoreske visserswijken, kleurrijk beschilderde boten en romantische grachten, dat is de stad Aveiro in een notendop. Dankzij deze kenmerkende elementen wordt Aveiro ook wel het Venetië van Portugal genoemd. Maar Aveiro is veel meer dan dat. De stad, gelegen aan de zoutwaterlagune van de Rio de Aveiro, biedt ook Portugese tradities, uitstekende culinaire hoogstandjes met veel verse vis en zeevruchten en een ontspannen vakantiesfeer. De meest authentieke manier om de stad te verkennen is op een rondvaart met een van de kleurrijke Moliceiros-boten. Ooit werden deze boten gebouwd om zeewier en algen te oogsten ten behoeve van de landbouw en veeteelt en deze te transporteren naar het land. Tegenwoordig zijn de schepen versierd met historische, religieuze en soms verrassende tekeningen met een knipoog, waarmee duizenden toeristen de grachten van Aveiro verkennen. Leer meer over de traditie van de boten tijdens een bezoek aan het maritiem museum Museu Maritimo. Het museum belicht ook de geschiedenis van het kostbare zeezout, dat ooit grote rijkdom aan de stad bracht.
Naast de typische Portugese gerechten en verse visgerechten, moet je absoluut de lokale specialiteit Ovos Moles de Aveiro eens proberen. Dit dessert gemaakt van eidooier en suiker en kent een traditie bij de nonnen: het habijt van de nonnen werd gesteven met eiwit. Dit resulteerde in een overschot aan eierdooier dat bovendien snel bedierf. De nonnen mengden het met suiker om het bedervingsproces te vertragen en het zoete dessert was geboren. Zeker proberen dus als je in Aveiro bent. Andere tips voor Aveiro zijn de vismarkt, de Mercado do Peixe, het Jardim do Rossio Park en een shoprondje langs de vele kleine winkeltjes en boetieks.
Stop 4: Coimbra – de stad met veel trappen en de oudste universiteit in Portugal
Onze reis gaat verder landinwaarts, naar Coimbra. Bijna niemand weet dat de stad ooit de hoofdstad van Portugal was. Coimbra herbergt de oudste universiteit van het land en tot op heden is het stadsbeeld gevuld met veel studenten. Coimbra heeft ook een bepaalde mystieke flair, dankzij de vele oude kerken, kathedralen en huizen, prachtige bibliotheken en de lange zwarte schooluniformen. Coimbra kan te voet worden verkend. De afstanden in het centrum van de stad, die bijna 106.000 inwoners telt, zijn klein. Laat je verrassen met een wandeling langs de mooie rivieroever van de Mondego, de kleurrijke oude gebouwen en de heuvelachtige omgeving van de stad.
Coimbra is ook een stad van trappen. De meest bekende is de Quebra Costas, en de letterlijke vertaling daarvan zegt misschien al genoeg: ruggenbreker. Via deze trap daal je af in de richting van de levendige oude stad aan de rivier. Zowel de lokale bevolking als toeristen bezoeken daar vaak de kleine en redelijk geprijsde restaurants en bars, waar 's avonds vaak live vioolnummers wordt gespeeld. Fado is de Portugese volksmuziek die gekenmerkt wordt door haar melancholisch en emotionele klanken. Niet zelden lopen de tranen over de wangen van het publiek, want de nummers gaan vaak over verloren liefde, vervlogen tijden, sociale misstanden en het verlangen naar betere tijden.
Attracties in Coimbra
Een bezoek aan de universiteit mag je niet niet overslaan. De universiteit kent een lange geschiedenis: deze werd opgericht in 1290. De architectuur van het gebouw weerspiegelt de architecturale stijlen uit verschillende tijdperken, vooral de barok. Zorg ervoor dat je een kijkje neemt in de Joanina-bibliotheek met drie verdiepingen. De ingang op het centrale plein van de universiteit is onopvallend, des te groter is je verbazing bij het betreden van de historische zalen. Hier staan zo’n 200.000 boeken, waarvan sommige eeuwenoud zijn en er hangt ook een prachtig, levensgroot portret van koning Ludwig V. Deze koning stichtte de bibliotheek in 1717. Ook spectaculair: elk van de drie zalen valt op door z’n opvallende kleur, je vindt er de gouden, rode en groene zaal.
Als je jezelf verder wilt onderdompelen in de geschiedenis van Coimbra, bezoek dan het Nationaal Museum: Museu Nacional de Machado de Castro. Dit museum herbergt het grootste aantal oude sculpturen van Portugal. Ook vind je er talloze archeologische vondsten uit de regio Coimbra en een grote collectie middeleeuwse schilderijen, tapijten en heilige kunst. Over geschiedenis gesproken: ook het klooster van Igreja de Santa Cruz kan op je lijstje van bezienswaardigheden in Coimbra. Het klooster werd ingewijd in 1228 en diende als de begraafplaats voor de koningen van Portugal. Hierdoor is het klooster tegenwoordig nog steeds een belangrijke plek van aanbidding in Portugal. Het klooster heeft een karakteristieke uitstraling door de verschillende bouwstijlen van verschillende tijdperken.
Reis verder naar de ruige kant van Portugal
Ben je na alle cultuur en geschiedenis klaar voor het ruige natuurwerk? Maak dan een uitstapje naar Nazaré. Dit kleine kustplaatsje ligt op iets meer dan een uur rijden ten zuiden van Coimbra en staat bekend als een van de plekken met de grootste golven ter wereld. Niet zo gek dat hier ook met regelmaat grote wereldrecords in surfen gevestigd worden. Nog meer zin in ongerepte natuur? Maak dan een stop bij het natuurpark Serra da Estrella, een populaire bestemming voor wandelaars en natuurliefhebbers.